Οι σύγχρονες θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις του Μαγικού Κήπου, στις οποίες μας ξεναγεί ο γενικός διευθυντής της εταιρείας IGC, Κώστας Φιλιππακόπουλος, βρίσκονται στο Κάστρο Βοιωτίας. Στο υψηλής τεχνολογίας θερμοκήπιο καλλιεργούνται διάφορες ποικιλίες μαρουλιού όπως butterhead, lollo rosso, lollo bionda και τα μοναδικά “salad trio” για την ελληνική αγορά.
Το θερμοκήπιο περιλαμβάνει ένα σύστημα με κινούμενη υδρορροή σε 25 στρέμματα, εξοπλισμένο με ανεμιστήρες, φωτισμό LED και έλεγχο του μικροκλίματος βάσει δεδομένων. «Ωστόσο, η τεχνολογία από μόνη της δεν εγγυάται μια τέλεια απόδοση- χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια, προσοχή στη λεπτομέρεια μέσω του επιτόπιου ελέγχου και σωστή ανάλυση δεδομένων», μας λέει ενώ περπατάμε ανάμεσα στα μαρούλια που φυτρώνουν σε τύρφη και στη συνέχεια μεγαλώνουν σε υπόστρωμα νερού, με τη μέθοδο της υδροπονίας. Κάθε μαρούλι έχει κύκλο ζωής μόλις 32-40 μέρες από τη μέρα που θα φυτευτεί ο σπόρος μέχρι τη μέρα που θα συσκευαστεί μαζί με το γλαστράκι στο διπλανό συσκευαστήριο της επιχείρησης.
«Η μεγαλύτερη πρόκληση στην καλλιέργειά μας είναι η αντιμετώπιση της ζέστης κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Είναι εξαιρετικά ζεστά, και η αποφυγή του καψίματος των άκρων στα μαρούλια μας είναι το βασικό μας πρόβλημα», λέει ο Ανδρέας Λύπας, γεωπόνος, διευθυντής παραγωγής. Πριν από την ένταξή του στην εταιρεία ως επικεφαλής γεωπόνος πριν από έξι μήνες, ήταν σύμβουλος της IGC για δύο χρόνια, μεταφέροντας την 7,5ετή εμπειρία του στην καλλιέργεια μαρουλιού, φράουλας, φαρμακευτικής κάνναβης και ντομάτας στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Προτεραιότητά μου είναι να δίνω μεγάλη προσοχή στη λεπτομέρεια. Αν σου ξεφύγει μια μικρή λεπτομέρεια, το φυτό μπορεί να υποφέρει αβιοτικά. Αποστολή μου είναι να μεταφέρω την τεχνογνωσία της υψηλής τεχνολογίας στον κλάδο της κηπευτικής στην Ελλάδα».
Κατά την ξενάγησή μας, τα στελέχη της IGC μας περιέγραψαν την κορύφωση της καλοκαιρινής ζέστης στο Κάστρο Βοιωτίας, που έφτασε τους 46οC φέτος τον Αύγουστο. Ακόμα και με το σύστημα ψύξης εγκατεστημένο, η θερμοκρασία ήταν 30οC στο εσωτερικό, πράγμα που καταπονεί τα φυτά.
Στη συνέχεια, μας μίλησαν για το πώς «τρέφονται» τα φυτά, καθώς με ειδικό λογισμικό δημιουργούν καθημερινά την αναγκαία δοσολογία θρεπτικών στοιχείων, ώστε η λίπανση να γίνεται ελεγχόμενα και η ανάπτυξή τους να προχωρά απρόσκοπτα.
Ο κ. Λύπας μας λέει: «Έχω επικεντρωθεί στο ποσοστό ισορροπίας καλίου-ασβεστίου, καθώς και στον εμπλουτισμό του υγρού διαλύματος με οξυγόνο. Αντί για μεγαλύτερους κύκλους άρδευσης, έχουμε στραφεί στη μικροδοσολογία.» Επίσης, εφαρμόζονται στην καλλιέργεια βιοδιεγέρτες, προκειμένου τα στομάτια των φύλλων να παραμένουν ανοιχτά και να διατηρείται η διαπνοή.
Οι προσαρμογές στη λίπανση, ο έλεγχος του κλίματος και η χρήση βιοδιεγερτών είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην καλλιέργεια. «Μέχρι στιγμής, έχουμε συγκομίσει διπλάσια ποσότητα από πέρυσι. Συγκομίζουμε κατά μέσο όρο 32.000 φυτά την ημέρα, 55 παλέτες με φρέσκα μαρούλια καθημερινά», συμπληρώνει ο κ. Φιλιππακόπουλος.
Σήμερα, τα προϊόντα της IGC, με το brand name «Μαγικός Κήπος», παράγονται σε ιδανικές κλιματικές συνθήκες και διανέμονται καθημερινά στα σούπερ μάρκετ Σκλαβενίτης, ΑΒ Βασιλόπουλος, Metro, My Market και Lidl καθώς και στις λαχαναγορές Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Τα φρέσκα λαχανικά της IGC έχουν το πλεονέκτημα της διατήρησής τους για τρεις εβδομάδες, καθώς πωλούνται μέσα στο γλαστράκι τους.
Πλέον διαθέτει σε γλαστράκι και ένα νέο προϊόν «σαλάτας», με τρεις ποικιλίες φυλλωδών λαχανικών σε μία συσκευασία, προκειμένου να προσφέρει στον καταναλωτή την ευκολία της αγοράς τριών ειδών σαλάτας σε μία. Το όνομα του προϊόντος είναι «Trio».
Η Intelligent Green Crops Α.Ε. (IGC) ξεκίνησε το 2019 με την καλλιέργεια φυλλωδών λαχανικών στο υψηλής τεχνολογίας θερμοκήπιο 25,5 στρεμμάτων στο Κάστρο Βοιωτίας. Η μονάδα της IGC είναι μία επένδυση 10 εκατ. ευρώ από ίδια κεφάλαια. Στο επενδυτικό πλάνο της εταιρείας, συνολικού προϋπολογισμού 15 εκατ. ευρώ, είναι η επέκταση της υφιστάμενης μονάδας κατά 10 στρέμματα και η κατασκευή ενός πειραματικού θερμοκηπίου για δοκιμές νέων ειδών και ποικιλιών. Στόχος είναι η αύξηση της παραγωγικότητάς της στις υφιστάμενες εγκαταστάσεις από τα 7,5 εκατ. μαρούλια στα 9 εκατ. και με την επέκταση στα 15 εκατ. μαρούλια, ετησίως.
Η ανάγκη ανάπτυξης της θερμοκηπιακής και ειδικότερα της υδροπονικής καλλιέργειας στη χώρα μας αποτελεί το όραμα των ιδρυτών της IGC Κωνσταντίνου Φιλιππίδη και Κώστα Φιλιππακόπουλου. Το ζήτημα αυτό εξετάσθηκε εκτενώς στην ημερίδα, που διοργανώθηκε τη Δευτέρα 2 Οκτωβρίου 2023, στο πρότυπο υδροπονικό θερμοκήπιο παραγωγής λαχανικών και μυρωδικών της IGC στο Κάστρο Βοιωτίας.
«Η Ελλάδα έχει μείνει πίσω στη θερμοκηπιακή γεωργία. Μπορεί η υπό κάλυψη γεωργία να εισήλθε στη χώρα μας αρκετές δεκαετίες πριν, αλλά δυστυχώς σήμερα έχουμε μόνο 60.000 στρέμματα σε θερμοκήπια. Η γειτονική Τουρκία, που ξεκίνησε τη θερμοκηπιακή γεωργία πολύ αργότερα, σήμερα εμφανίζει τεράστια δυναμική επενδύοντας στρατηγικά και με την κρατική στήριξη. Σήμερα έχουν 800.000 στρέμματα θερμοκηπιακής καλλιέργειας, στην πλειονότητά τους υψηλής τεχνολογίας» επισήμανε μεταξύ άλλων ο Διευθύνων Σύμβουλος της IGC και πρόεδρος του ομίλου ΕΝΤΕΚΑ, κ. Κωνσταντίνος Φιλιππίδης θέτοντας την «ανάγκη επιτάχυνσης του σχεδιασμού από πλευράς Κράτους, με στόχο την ανάπτυξη της θερμοκηπιακής και δη της υδροπονικής καλλιέργειας».
Δημήτρης Σάββας
Τη συμβολή των υδροπονικών καλλιεργειών στην ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής έθιξε ο Καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Δημήτρης Σάββας τονίζοντας πρωτίστως την αύξηση της παραγωγικότητας των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, που αφήνουν μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και οδηγούν στην αντιμετώπιση της επισιτιστικής κρίσης. «Η απόδοση των θερμοκηπιακών καλλιεργειών είναι μέχρι και δέκα φορές περισσότερη από τη συμβατική γεωργία, καθώς έχουμε παραγωγή σε 12μηνη βάση και σε ένα απόλυτα προστατευμένο περιβάλλον. Σήμερα, από τα 40 εκατ. καλλιεργήσιμα στρέμματα μόνο σε 1,8 εκατ. καλλιεργούνται οπωροκηπευτικά εκ των οποίων 60.000 είναι θερμοκήπια και μόλις 1.500 στρέμματα υδροπονίας. Η έλλειψη μονάδων υψηλής τεχνολογίας οδηγεί σε σημαντική απώλεια υπεραξίας», όπως είπε χαρακτηριστικά ο κ. Σάββας.
Την ανάγκη εκσυγχρονισμού του πρωτογενούς τομέα και εκπαίδευσης του γεωπονικού και τεχνικού δυναμικού της χώρας μας στις σύγχρονες τεχνολογίες της θερμοκηπιακής γεωργίας και ιδιαίτερα της υδροπονικής έθεσε ο πρόεδρος της IGC κ. Παναγιώτης Λαδακάκος τονίζοντας ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο ανάπτυξής τους, με στόχο τη μεγιστοποίηση του παραγόμενου εθνικού προϊόντος, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη στήριξη της Τράπεζας Πειραιώς για την υλοποίηση του επενδυτικού πλάνου της επιχείρησης.
Ένα εξίσου σημαντικό ζήτημα, της αδυναμίας χαρακτηρισμού των προϊόντων της μονάδας με την ένδειξη organic έθεσε, μεταξύ άλλων, ο Διευθυντής παραγωγής κ. Ανδρέας Λύπας.
«Η ανάπτυξη της θερμοκηπιακής γεωργίας θα βελτιώσει την παραγωγικότητα και την ανθεκτικότητα της αγροτικής παραγωγής» επισήμανε το στέλεχος Αγροτικής Τραπεζικής της Τράπεζας Πειραιώς κ. Αθανάσιος Δεδούσης προσθέτοντας ότι «Η Τράπεζα Πειραιώς διαθέτει τα χρηματοδοτικά εργαλεία για τη στήριξη βιώσιμων επενδυτικών σχεδίων».
Το γεγονός ότι η Ελλάδα διαθέτει το περιβαλλοντικό πλεονέκτημα ανάπτυξης θερμοκηπιακών καλλιεργειών έθεσε ο πρόεδρος του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου και Διευθύνων Σύμβουλος της BASF κ. Βασίλης Γούναρης τονίζοντας την αναγκαιότητα ύπαρξης εθνικής στρατηγικής, με στόχο την κατάκτηση των ευρωπαϊκών αγορών.
Για τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό των θερμοκηπίων και την προώθηση της υδροπονίας μίλησε ο Δρ. Γεωπονίας και ερευνητής ΕΚΓΕ της Γεωπονικής του ΑΠΘ, κ. Βασίλης Φιρφιρής.
Τέλος, για την ανάπτυξη του κλάδου με στόχο την κάλυψη της εγχώριας κατανάλωσης και τον περιορισμό των εισαγωγών προς ενίσχυση του εμπορικού ισοζυγίου μίλησε ο ιδρυτής της εταιρείας σπορόφυτων Mimikos Green Plants, κ. Μιχάλης Μιμίκος
